Ä°NGÄ°LÄ°ZCE BÄ°LMEMEK
Mümtaz SOYSAL-Hürriyet-11.07.2001
ARTIK Türkiye'yi iyiden iyiye yönetmeye baÅŸlamış olan IMF ne istiyordu da ne oldu? Ä°tiraz, yönetim kurulu baÅŸkanlığı ile genel müdürlüÄŸün aynı kiÅŸide birleÅŸtirilmesine miydi? Yoksa, o tek kiÅŸinin Ä°ngilizce bilmeyiÅŸine mi?
Ä°lk bakışta, ikisine birden itiraz ediliyor gibi gözükmekte idiyse de, nüans sayılabilecek olan bir nokta çok önemli.
Çünkü, itirazların birincisi pek öyle evrensel ve mutlak bir doÄŸruya dayanıyor sayılmaz. Batılıların da pekálá bildikleri gibi, genel müdürlükle yönetim kurulu baÅŸkanlığının tek kiÅŸide birleÅŸip birleÅŸmemesi sermaye durumuna ve insanlara göre deÄŸiÅŸir. Bakarsınız, yönetim kurulu, siyasal nüfuz oyunları ve sermaye dağılımı dolayısıyla tutarsız bir tablo oluÅŸturmuÅŸtur; temsil ettiÄŸi temel çıkarın saÄŸlam savunucusu ve üstlendiÄŸi iÅŸin ehli bir genel müdür aynı zamanda yönetim kurulu baÅŸkanı olarak tablodaki dağınıklığı toparlayıp doÄŸru hedefe yönlendirebilir. Dünyada olduÄŸu gibi Türkiye'de de, özelde olduÄŸu gibi kamuda da, her iki uygulamanın baÅŸarılı baÅŸarısız bir yığın örneÄŸi var.
Galiba, asıl itiraz, söz konusu tek kiÅŸinin Ä°ngilizce bilmiyor olmasınaydı.
Acaba o tek kiÅŸi tam ‘‘onların anladığı anlamda’’ Ä°ngilizce bilseydi, iki görevin onda birleÅŸmesine bunca itiraz edilir miydi?
Ne demektir ‘‘onların anladığı anlamda’’ Ä°ngilizce bilmek?
Duyup okuduÄŸunu anlayarak kendi meramını da sözle yazıya dökebilmek mi? Elbet iyi bir ÅŸeydir öylesi; kesinlikle yararlı da, ama yeterli deÄŸil. Artık, milyonlarca insan var böyle. Hatta, denebilir ki, dil bilmenin ÅŸu ya da bu konuyu doÄŸru dürüst bilmenin önüne geçtiÄŸi bir ülkede, bülbül gibi yabancı dil ÅŸakıyıp da on para etmeyen insanlar doludur çevreniz.
Tersi de olabilir: Dil öÄŸrenme fırsatı bulamadan yetiÅŸmiÅŸ, ama iÅŸini bilen ve seven, dil eksikliÄŸini baÅŸka yollardan gideren, hele belirli bir sorumluluk düzeyine eriÅŸmiÅŸse tercüman ve mütercimler aracılığıyla o handikapı kolayca kapatan insanlar da var. Hatta, yabancıyla görüÅŸürken, aÅŸina olduÄŸu, ama pek iyi bilmediÄŸi bir dili konuÅŸmaktansa, çevirmenin varlığını ustaca kullanıp düÅŸünme fırsatı bularak handikapı üstünlüÄŸe dönüÅŸtürebilen ve bunu biraz da kendi diline saygının belirtisi sayan ünlü devlet adamları çoktur.
Dolayısıyla, belli bir amaç ya da çıkar peÅŸinde olanların indinde bir dili ‘‘onların anladığı anlamda’’ bilmek, basit dil bilgisinden öteye bir ÅŸeydir.
Ä°sterseniz, kısaca ‘‘onların dilinden konuÅŸmak’’ diyebilirsiniz buna.
Telekom krizlerinin özde bir pazar kavgası olduÄŸunu artık herkes biliyor. Dikkatler ÅŸimdi bir masal olmuÅŸ olan özelleÅŸtirme gelirinden çok, kuruluÅŸun yönetimine egemen olmak ve bir taÅŸla birkaç kuÅŸ vurmak hedefine yönelmiÅŸtir. Konu, yalnızca tekel durumu zaten 2005 yılına kadar sürecek olan Türk Telekom'a o zaman 30 milyona varacak sabit abonelerin getireceÄŸi gelire ortak olma konusu deÄŸil. Sonrasında da, kablolu televizyondan internete kadar çeÅŸitli hizmetlerde hep TT'nin altyapısı kullanılacak; o gelirler daha önemli.
Bu durumda, üye sayısı Atlantik ötesi rüzgárlarla ÅŸiÅŸen Yönetim Kurulu'na ekleneceklerin hangi Ä°ngilizce'yi nasıl konuÅŸacaklarını merak etmez misiniz?