Hürriyet gazetesinde Washington'dan yazan Tolga Tanış, 3 Åžubat 2013 tarihli yazısında Toronto Üniversitesi'nde Citizen Lab isimli bir örgütün internet yasaklarına iliÅŸkin araÅŸtırmasını anlattı. Bizde aynı tarihte web sitemize LÄ°MÄ°TSÄ°Z SANSÜR* baÅŸlığı ile alıntı yapmıştık. Tolga Tanış, bu yazı üzerine kendisine açıklama gönderildiÄŸinden söz ederek, konu ile ilgili yaptığı görüÅŸmeleri, kendisine yapılan yeni açıklamaları ve elde ettiÄŸi tespitleri anlatan “TTNET iÅŸinden üniversite çıktı” baÅŸlıklı yazısını bilgilerinize sunuyoruz.
Ä°lerleme ve özgürlük için en büyük güvence akademiyse… O denklem burada iÅŸlemiyor.
Önce geçen haftaya geri sayalım… Türkiye’nin demokratikleÅŸme konusunda yaÅŸadığı sıkıntıları anlatırken, Toronto Üniversitesi’nin geçen ay yayımladığı bir rapora atıf yapmış… Ve TTNet’in dünyada adı sansürle özdeÅŸleÅŸen, kullanıcıların kiÅŸisel bilgilerini izlemeye yarayan PacketShaper diye bir program kullandığını yazmıştım.
Hafta içi açıklama yolladılar. Ve “PacketShaper adlı ürün TTNET tarafından kesinlikle kullanılmamaktadır. MüÅŸterilerimiz içinde bu ürünü kullananlar varsa, TTNET olarak bunun tespitini yapmamız da mümkün deÄŸildir” dediler. Åžimdi hikâyemiz baÅŸlıyor.
Raporu hazırlayan ekibin başındaki Jakub Dalek’i aradım. “Türk Telekom böyle böyle diyor, elinizde kanıt var mı?” dedim. “Beni de aradılar. Ama IP numarası onların üzerine çıkıyor” dedi. Bunun üzerine yeniden Türk Telekom’a mesaj attım. ‘PacketShaper’ kullandığı anlaşılan IP numarasının neden Türk Telekom üzerine kayıtlı çıktığını sordum. Cevaben aradılar. Ve açıklamanın ‘müÅŸteri’ denilen ikinci kısmını iÅŸaret edip, “MüÅŸterilerimizle ilgili bilgi vermemiz mümkün deÄŸil” dediler.
Olabilir. Dalek’in de dediÄŸi… EÄŸer TTNET’ten internet servisi alan bir müÅŸteriyse bunu yapan… TTNET’in haberi olmayabilir. Ve eÄŸer bu uygulama bir ÅŸirketse, kimsenin itiraz etmeye pek hakkı olmaz. Çünkü çalışanlarına iÅŸe girerken internetle ilgili hemen hepsi baÅŸtan bir kâğıt imzalattığından hukuki sorumlulukları büyük oranda ortadan kalkıyor. Ama ya bu bir ÅŸirket deÄŸil, kamu kuruluÅŸuysa?
DÜÅžÜNCE YUVASI!
Ä°ÅŸte tam da öyle… Kısa bir araÅŸtırmanın ardından Türk Telekom’un PacketShaper’cı müÅŸterisinin Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi olduÄŸu ortaya çıktı. Sadece bir kamu kuruluÅŸu da deÄŸil. Kâğıt üzerinde özgürlükleri savunması gereken bir düÅŸünce yuvası.
Üniversiteyi aradım. Ve Genel Sekreter Yardımcısı Ahmet Adalıer ile görüÅŸtüm. Önce, “Bir tek biz mi kullanıyormuÅŸuz” diye ÅŸaşırdı. Onun ÅŸaşırmasına da ben ÅŸaşırdım. Citizen Lab’in bir tek onları tespit edebildiÄŸini söyledim. Belki kendileri açısından bir bahtsızlık tabii. Peki bu, ilerleme için akademiye güvenen bir toplum ve orada okuyan öÄŸrenciler için ne?.. Rezalet deÄŸil mi?...
Resmi açıklama istedim. PacketShaper’dan hiç bahsetmeden, “EÄŸitim aracı olarak algıladığımız internet hattımız, kampus içerisinde öÄŸrencilerimize sunduÄŸumuz ücretsiz pek çok biliÅŸim hizmetinden biridir. Üniversitemiz, yalnız öÄŸrencilerimizin deÄŸil tüm kullanıcılarımızın kiÅŸisel bilgilerinin gizliliÄŸini korumak için gereken özeni göstermektedir” dediler. 2500 kiÅŸinin kaldığı yurtlarında, öÄŸrencilerinin internet kullanımının optimize edilmesi için çalıştıklarını anlattılar.
ÖZGÜRLÜK KARÅžITI ZÄ°HNÄ°YET
Kimse o üniversiteden hesap sorar mı, kullanıcı bilgilerine ellerindeki araçlarla ulaşıp kiÅŸisel hakları ihlal edip etmediklerini kontrol eder mi, bilmiyorum. Daha oralara gelinceye kadar… DeÄŸil mi?
Ama internet özgürlüklerine yaklaşımın önümüzdeki dönem demokrasi açısından en belirleyici mesele olacağını düÅŸünüyorum. Tıpkı 18’inci yüzyılın eÅŸitlik tartışmaları, 19’uncu yüzyılın iÅŸçi hakları kavgaları, 20’nci yüzyılın ifade özgürlüÄŸü mücadelesi gibi…
Hayır hayır… Sadece kapatılan sitelerden bahsetmiyorum. Özgürlük karşıtı zihniyetin, “Yasaklamayalım, onun yerine her yeri serbest bırakıp gizlice izleyelim” safhasına taşıdığı Sansür 2.0 sürümüne verilecek olan cevabı kastediyorum.
Dünyada demokrasi ve gelir düzeyi ile ilgili en kapsamlı araÅŸtırmaları yürüten Daron AcemoÄŸlu’nun blogunu okuyordum hafta içi… Hani bazı aklıevvellerin MIT’deki iÅŸinden koparıp hükümete almaya kalktığı, Türkiye’nin uluslararası alanda son dönem çıkardığı, Nobel ÅŸansı olan en parlak ekonomist… ‘Türkiye’de neler oluyor’ diye bir yazı yazmış. Ve örnekler vererek ülkenin yakın zamana kadar OrtadoÄŸu için bir demokrasi barınağıyken son dönem nasıl kusursuz bir otoriterleÅŸmeye sürüklendiÄŸini anlatmış.
Nasıl mı? PacketShaper’cılara sorun anlatsınlar...
*LÄ°MÄ°TSÄ°Z SANSÜR baÅŸlıklı haberimizi okumak için TIKLAYINIZ
|