'FACEBOOK VE TWİTTER DEMEK, AYIKLA PİRİNCİN TAŞINI DEMEK'
Günümüz teknoloji dünyasının vazgeçilmez paylaşım siteleri Facebook ve Twitter üzerinden yapılan hakaret, küfür, tehdit, dolandırıcılığın artık suç olduğunu biliyoruz. Ama cezalarının ne kadar ağır olduğundan haberimiz var mı?
Bilişim Uzmanı Avukat Sertel Şıracı ile kullanıcıların profilini de konuştuk, internet suçlarının cezalarını da... Günün birinde başımıza dert açılmasın diye yapmamız gerekenleri de anlattı Av. Şıracı. Ve ekledi; “Bir kontörden bile Ağır Ceza’da yargılanan var.”
Avukatsınız. Branşınız ne?
Selçuk Üniversitesi Konya Hukuk Fakültesi mezunuyum. Fikri Mülkiyet Hukuku ve Bilişim Hukuku alanında hizmet veriyorum. Bu alanda Türkiye çapında 10 kişiyi geçmiyoruz.
Ne tür sıkıntısı olanlar size başvuruyor?
Facebook ile Twitter üzerinden yapılan hakaret, tehdit suçları ve cezalarıyla ilgili konularda sık müracaat ediyorlar. Bilişim dünyası paralel bir evren. Böylece internet suçları oluşuyor.
Ha yoldaki kavgada hakaret ederek soluğu karakolda almışsınız, ha Facebook ya da Twitter üzerinden hakareti iletmişsiniz. Birilerini internetten ikna ederek Galata Kulesi’ni satmaya kalkışmanız nitelikli dolandırıcılığa girer. Sadece bir kontörden bile Ağır Ceza’da yargılanan var.
“Herkes daha kontrollü oldu”
Türkiye’deki yasakların ve cezaların kapsamı ne?
Ceza hukuku anlamında ve suçlar açısından soruyorsanız, yasağın fazla kapsamı yok. Herkes, eylemiyle suç oluşturuyor.
Birinin hakkında yorum yaparak yazarken “Bu benim şikayet veya eleştiri hakkım mı, yoksa karşımdakine hakaret mi etmiş oluyorum?” diye düşünmelisiniz. Yasal olarak zorlanılan konu da bu zaten.
Sosyal medya kullanıcıları bu yasaklar için ne diyorlar?
İnsanlar daha önce tespit edilmiyordu. Şimdiye kadar hiç dava açılmadığı için herkes çok rahattı. Gezi Parkı olaylarından dolayı İzmir’de Facebook ve Twitter üzerinden paylaşım yapanlar tespit edilerek gözaltına alınınca iş değişti. Bu uygulama tepki çekti. Ama insanlar rahatsız da oldu. Bu yüzden artık herkes kontrollü.
“Tepki çekti” dediniz. Kullanıcılar nasıl tepki gösteriyor bu yasaklara?
İyi bir internet, özellikle Twitter kullanıcısıysa tepkisini rahatça gösterebiliyor. Hele de ifade özgürlüğünün engellenemez olduğunu düşündüğünde... Herkesin interneti kullanma sebebi içini dökmek.
“Ben de varım, kendimi ifade etmek istiyorum, benim de görüşlerim var” demek için ortaya çıkıyor insanlar. Aslında bu çerçeveden baktığımızda özel yasaklar çıkmadı, ama yasakların uygulandığı yerlerde sıkıntılar çıktı.
“Tehdidin cezası en az 6 ay”
Hangi suçlara ne ceza veriliyor?
Hakarete, normalde 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası veriliyor. İnternette bu suç işlendiğinde ceza üçte bir oranında artıyor.
Tehdidin cezası da 6 aydan 2 yıla kadar değişiyor. Ama suçu işleyenin sahte hesaplarla kendisini tanınmayacak hale sokması nedeniyle internet ortamında bu ceza 2 yıldan 5 yıla çıkıyor.
Sosyal medya kullanıcıları ne yapmalı peki?
Herkes sosyal paylaşım sitelerini kullanma konusunda paylaşımları takip etmeli ve koruma yöntemlerine sahip olmalı. Ayarlarla alınabilecek önlemlerin yanı sıra öğrenmekte de büyük fayda var. Bunlar bizim hayatımızdan çıkmayacak, aksine iyice hayatımıza girecek.
“İnternet üzerinden intikam”
Özellikle Facebook cinsel istismar amacıyla da kullanılıyor. Bu konudaki düşünceniz ne?
Aslında bunu önlemek için kurulmuş şikayet sistemleri var. Fakat kabul etmeliyiz, saniyede milyarların olduğu bir sistemde bu pek kolay olmuyor. Facebook ve Twitter hem erkekler hem kadınlar arasında intikam amaçlı olarak da kullanılıyor.
Özel çekilmiş fotoğraflar, istenirse, fotomontaj da yapılarak servis ediliyor. Yani bütün intikam internetten alınıyor artık. Çok rezil, ahlakdışı ve toparlanamayacak bir durum. Onun için, bu akıllı cihazları kullanırken çok dikkat etmek gerek.
İnternetten alınan bu dijital intikamın cezası yok mu peki?
Son milletvekili kasetlerinden sonra cezası arttı. Gizli kayıtta 2 yıl hapisten başlıyor ceza. Kişi bilerek kayıt yaptırmışsa veya fotoğraf çektirmişse, bunu ifşa eden kişi için de 2-5 yıl arası hapis cezası söz konusu.
Bu suçlarda genellikle şantaj da olur. Ama insanlar çevre korkusundan pek gündeme getirmiyor bunu. İspatı da zor olduğu için motivasyonları da hepten bozuluyor.
“Korkmayın, öğrenin”
Bu siteler aslında sahte dünyalar mı?
Hayır, gerçek dünyanın ta kendisi! Aslında geleceğimiz de orada! Bunun nedeni internetin biraz da kısa zamanda para kazanmanın yolu haline gelmesi. Ama ilginçtir, bugün sattığınız bir telefon yarın karşınıza ‘nitelikli dolandırıcılık’ dosyasıyla gelip başınıza ummadığınız dertler açabilir.
Facebook ve Twitter’dan korkmalı mıyız sizce?
Korkulacak bir şey değil, şeffaflığı zorlayan bir şey bu. Ama evet, kötü kullanırsanız farklı da olabilir. Facebook’un ayarları var, bunları çok iyi bilmek gerek. Çünkü eğitimi yok. Facebook ve Twitter demek, belki de ayıkla pirincin taşını demek. Yine de yaparak, deneyerek, kurcalayarak öğrenmek zorundasınız.
‘Twitter’cılar Facebook’çulardan daha eğitimli’
Türkiye ile dünyadaki Facebook-Twitter kullanıcıları arasında ne farklar var?
Dünyada bir paylaşan bir de üreten iki grup var. Biz takip edip paylaşan gruptayız. Ülke olarak biraz daha geriden geliyor, meseleyi toparlamaya çalışıyoruz. Yasaları da Avrupa Birliği sürecine göre hazırlıyoruz.
Twitter ve Facebook kullanıcılarının eğitim durumu nasıl?
Okuluna gitmediği halde bilgisayarı mükemmel derecede çözmüş, rahatlıkla banka bilgilerine sızabilen, eğitimli ya da eğitimsiz çok insan var. Genel olarak Twitter’ı kullananların Facebook’çulardan daha eğitimli olduğunu düşünüyorum. Facebook her kullanıcıya açık bir site, herkesin orada bir hesabı var artık.
Röportaj: Ömer Gören
posta.com.tr
|