1980 sonrasında iktidara gelen Turgut Özal’ın liberal ekonomi politikasının en önemli argümanlarından birisiydi özelleÅŸtirme. O zaman özelleÅŸtirme yarım kalmış kamu tesislerinin tamamlanarak ekonomiye kazandırılması amacıyla özel sektöre devredilmesi olarak gerçekleÅŸti. ÖzelleÅŸtirme uygulamalarının baÅŸladığı 1985 yılından bugüne özelleÅŸtirme gelirleri yaklaşık 60 milyar dolar oldu.
Anadolu ajansının verdiÄŸi bilgiye göre durum ÅŸöyle:
1985 yılından itibaren Türkiye'deki 270 kuruluÅŸtaki kamu hisseleri, 22 yarım kalmış tesis, 1416 taşınmaz, 8 otoyol, 2 boÄŸaz köprüsü, 120 tesis, 6 liman, ÅŸans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları özelleÅŸtirme kapsamına alındı. ÖzelleÅŸtirme uygulamalarının baÅŸlatıldığı 1985 yılından 2013 yılına kadar geçen 28 yıllık sürede kapsama alınan kuruluÅŸların yarısından fazlası tamamen özelleÅŸtirildi.
Halen özelleÅŸtirme kapsam ve programında 21 kuruluÅŸ yer alıyor. Bu kuruluÅŸların 9'unda yüzde 50'nin üzerinde kamu payı bulunuyor. Bunun yanı sıra özelleÅŸtirme kapsamında 559 taşınmaz, 37 tesis, 2 liman, 8 otoyol, 2 boÄŸaz köprüsü yer alıyor.
Türkiye’nin 2003 yılına kadar özelleÅŸtirmeden elde ettiÄŸi gelir yaklaşık 8 milyar dolar. Geriye kalan özelleÅŸtirme mevcut iktidar döneminde yapıldı. Kanuna göre özelleÅŸtirme gelirleri iç ve dış borç ödemelerinde kullanılmak üzere hazineye aktarılmak zorunda.
Hazineye aktarılan bu kadar paraya raÄŸmen ve bütün dünya ekonomileri batıp Türkiye ekonomisi uçarken, krizler Türkiye’yi teÄŸet geçerken 191.1 milyar dolar olan kamu iç-dış borç stoÄŸu yaklaşık 300 milyar dolara ulaÅŸmış. Bu noktada söylenen en önemli ÅŸey IMF’ye 24 milyar dolar olan borcun ödenmiÅŸ olması, bu borcun da 10 milyar dolarının 2006 yılında mevcut iktidar tarafından yapıldığı bilinmesine raÄŸmen.
Son özelleÅŸtirme ile Milli Piyango idaresine ait ÅŸanÅŸ oyunları 10 yıllığına 2.755 milyar dolara özelleÅŸtirildi. Milli piyango idaresinin gelirleri 2012 yılı sonunda iki milyar lira barajını aÅŸarak 2.215 milyar lira oldu. Kabaca 1.1 milyar dolar. 10 yıllığına toplam gelir yıllara göre hiç artmasa bile 11 milyar dolar. Yapılan anlaÅŸmaya göre bu gelirin yüzde 25’i ihaleye alan firmaya kalacak. Düz bir hesapla 2.525 milyar dolar. DiÄŸer bir ifadeyle kar elde eden bir kurumu daha neredeyse bedavaya özelleÅŸtirmiÅŸ olduk.
Hani bir firmanın sloganı vardı ya!!
Bedavadan biraz pahalı.
Doç. Dr. Mustafa Fedai ÇavuÅŸ
Ä°çerik kaynağı : http://basakgazetesi.com/makale/ozellestirme-36570.html
|