TELGRAFÇI MANASTIRLI HAMDİ KİMDİR?

16 Mart 1920 günü, İngiliz zırhlısından çıkan silahlı İngiliz birlikleri Harbiye Bakanlığını bastı. İngiliz askerleri, Beyazıt'daki Şehzadebaşı Direklerarası'nda bulunan Kafkas Tümeni'ne bağlı birliğin karagah ve mızıka erlerinin kaldığı koğuşu sabah 05.45'de bastı. Koğuşta uyuyan erlere ateş açarak 6'sının ölümüne ve 10'unun yaralanmasına sebep olan olayı Telgrafçı Hamdi Bey Ankara'ya Mustafa Kemal Paşa'ya bildirdi. Zaman zaman ara vererek işgali naklen Ankara’ya ve Mustafa Kemal Paşa’ya bildirmiştir. Hayatı pahasına büyük bir fedakarlıkla, telgrafhanenin de basılmasına kadar işgal ile ilgili edindiği her türlü ayrıntıyı bildirmeye çalışmıştır. Mustafa Kemal Atatürk, Telgrafçı Hamdi Bey'in fedakarlığının önemini 1927 yılında okuduğu Nutuk'ta anlatmış ve kendisini onurlandırmıştı.

Bu hamiyetli ve cesur Manastırlı Hamdi Efendi olmasaydı İstanbul’da geçen bu acı olayları öğrenmek için, kim bilir ne zamana kadar bekleyip duracaktık. İstanbul’da bulunan nazır, milletvekili, komutan ve teşkilatımız adamları içinden, bir kişinin çıkıp da, zamanında bize haber vermeyi düşünememiş olduğu anlaşılıyor. Demek ki hepsini heyecan ve çarpıntı kaplamıştı. Bir ucu Ankara’da bulunan telin İstanbul’da bulunan ucuna yanaşamayacak kadar şaşkın bir duruma gelmiş oldukları yargısına varmak, bilmem ki doğru olur mu? Telgraf memuru Hamdi Efendi sonradan Ankara’ya gelerek karargâhımız telgraf memurluğu yapmıştır. Kendisine borçlu olduğum teşekkürü, burada açıkça söylemeyi millî ve vatan görevlerinden sayarım.

—Nutuk, Mustafa Kemal Atatürk

İşgalden sonra, yer yer kiraz küfelerinin arasında devam eden tehlikeli bir yolculuktan sonra Ankara’ya ulaşmayı başarmış ve Gazi’nin talimatı ile Ziraat Okulu’ndaki Heyet-i Temsiliye Karargâhı’na kendisi için kurulan telgrafhanede milli mücadeleye katılmıştır. Daha sonra Batı CephesiKomutanlığı’na atanan İsmet Paşa’nın yanına, telgrafçı olarak atandı. Bu görevi sırasında I. ve II. İnönü zaferlerini, top sesleri arasında, karargâhtan Ankara’ya ulaştıran, Manastırlı Hamdi Bey olmuştur.

Cumhuriyetin ilanından sonra, terfi ettirilerek, Akşehir telgraf memurluğuna atanmıştır. Orada iki yıl görev yaptıktan sonra, Ankara Yenişehir Postanesi Müdürü olmuştur. Bu arada sağlığının bozulması üzerine, bir süre tedavi gördükten sonra, kendi isteğiyle Konya İstasyonu’na birinci sınıf memur olarak atanmış ve bu görevdeyken de emekli olmuştur.

Soyadı kanunu çıktıktan sonra Gazi, İstanbul’un işgali sırasında gösterdiği yararlılığın hatırasına Manastırlı Hamdi Bey’e, ‘Martonaltı’ soyadını vermiştir. Milli Mücadele’nin cesur telgrafçılardan, İstiklal Madalyası ile onurlandırılmış Manastırlı Ahmet Hamdi Martonaltı 9 Aralık 1945 günü Konya’da vefat etmiştir. Mezarı Konya’dadır.

Arkadaşımız Şahin KARADAĞ'ın bu anlamlı Günü ve MANASTIRLI HAMDİ Beyi anlattığı şiirinin bilginize sunuyoruz.

Yıl 1919,

Aylardan Temmuz, mevsim Yaz.
Yer İstanbul;
Merkez Posta Telgrafhanesi.
Telaşla çalıştı telgraf makinesi,
Nöbette hazır, Manastırlı Hamdi; 
Öyküsü başladı işte o Yaz.
***
Gelen tel Erzurum’dan;
Anafartalar kahramanı,
Mustafa Kemal’den.
***
Yıldız’a gelen tel, varmalıydı yerine;
Teslimi gerekti Fuat Paşa’nın eline,
Hamdi Bey şahsen iletti kendisine.
***
Bu görev ona ateşten bir gömlek,
Çıkarmadı sırtından sonuna dek.
***
İstanbul’dan önemli her istihbarat,
Hamdi’yle sağlandı bu muhaberat.
***
Yıl 1920 aylardan Mart, onaltı,
Telgrafın maniplesi yine çalıştı.
Manastırlı Hamdi acı acı yazdı;
İstanbul’un işgalini Ankara’ya yazdı.
***
O gün yakalandı ve işten kovuldu, 
Yollar tehlikeyle, düşmanla doluydu,
Giderken Anadolu’ya, kaldı tutuklu;
Kurtuldu fakat çok tehlikeli oldu.
***
Mustafa Kemal’in de yardımıyla,
Sonunda vardı Anadolu’ya.
***
Telgrafçı Hamdi çok haber yazdı,
Taktiği yöntemi şifreli yazdı,
İnönü Sakarya müjdeler yazdı. 
***
İstiklal madalyan onurun senin, 
Ömür boyu süren şanın şerefin.
Yüreğinde Vatan, gözaldığın canın,
Sana yetmez Nutuk’taki adın;
Makamın olsun Şehitler kadar,
Rahat uyu sen Mahşer'e kadar.
Kabrin misk-i anber, nur ile dolsun,
Cennet'te komşun Peygamber olsun. 
***
Ahmet Hamdi Martonaltı;
Soyadın, Atatürk’ten armağan,
Sana minnettar Türk Milleti.
Sen ey! Manastırlı Hamdi,
Sen ey! unutulmaz kahraman, 
Siz ! unutulmaz kahramanlar,
Ve siz! 
Kurtuluş Savaşımızda telgrafçılar;
Size minnettar Anadolu.
Size şükran bu Vatan. 

(Şahin KARADAĞ-06.03.2012)

Bu güzel şiiri nedeni ile arkadaşımız Sayın Şahin KARADAĞ’a teşekkürü bir borç biliriz…