|
|
|
|
 TELEFON MEMURESÄ° BEDÄ°A MUVAHHÄ°TTarih: 2010-01-20 |
|
|
|
Ä°lklerin Kadını Bedia Muvahhit’i DoÄŸumunun 113ncü Ölümünün 16ncı Yıldönümünde saygıyla anıyoruz.
Yıl 1912, Ä°stanbulda telefon hizmeti veren Dersaadet Telefon Anonim Åžirket-i Osmaniyesi, Ä°ngiliz-Fransız ortaklığının elinde. Åžirketin çalıştırdığı tüm santral memureleri ya yabancı, ya da yerli azınlıklardan oluÅŸuyor. Tek bir Müslüman-Türk santral memuresi yok. O yıllarda Ä°stanbul’da yayınlanan Kadınlar Dünyası dergisi bu duruma isyan bayrağı kaldırıyor. Dergi birkaç sayısını bu konuya ayırıyor. Kamuoyunun baskısıyla Åžirket Müsdlüman-Türk bayanlar da almaya karar veriyor.
Ancak alınacak personelde Fransızca bilme ÅŸartı da aranmasına raÄŸmen Ä°stanbul Telefon Åžirketi’ne iÅŸ için baÅŸvuran Müslüman kadın sayısı 200’ü bulur. Yapılan zor ve çetin sınavlar sonucunda 200 kadından yedisi Fransızca barajını da aÅŸarak iÅŸe alınmaya hak kazanırlar.
Bu mücadeleyi baÅŸlatan Bedra Osman Hanım’ın da aralarında olduÄŸu bu kadınlar 5 Aralık.1913 günü Dersaadet Telefon Anonim Åžirket-i Osmaniyesi telefon memuresi olarak göreve baÅŸlar. Bedra Osman ile göreve baÅŸlayan diÄŸer Müslüman Türk bayanlar ise; Nezihe Mustafa, Semiha Hikmet, Vefika (Refika) Mustafa, Mediha Enver, Hamiyet DerviÅŸ, Bedia Åžekip Muvahhit’tir. Telefon Åžirketinde 7 Müslüman Türk Bayana karşı, hiristiyan azınlıktan 179 bayan çalışmaktadır.
Bu bayanlardan Hamiyet DerviÅŸ ünlü romancı Suat DerviÅŸ’in kızkardeÅŸidir. Bedia Åžekip Muvahhit ise daha sonra Bedia Muvahhit ismiyle ünlenerek önemli bir tiyatro sanatçısı olacaktır. Bedia Åžekip Muvahhit iÅŸe girdiÄŸinde Fransızca eÄŸitim yapan bir kız lisesinde öğrencidir ve yalnızca 14 yaşındadır. Bedra Osman Hanım ile birlikte iÅŸe giren bayanlardan dördü -Bedia Åžekip Muvahhit dahil- bir yıl dolmadan iÅŸten ayrılırlar. Ama yol açılmıştır. Onların yerlerini yenileri alır.
Bedia Muvahhit öncü Türk Kadınlarındandır. Öncülüğü yalnızca ilk bayan Telefon Memurelerinden birisi olmakla sınırlı deÄŸildir.Bedia Muvahhit aynı zamanda Türkiye’nin ilkMüslüman Kadın Tiyatro sanatçısıdır.
Ä°LK TELEFON MEMURELERÄ°
Sehbanın Başında Oturanlar: Fransız Müdüre ve Osman Bedra hanım, Oturan Kürk Mantolu ise Bedia Muvahhit Hanım
Kısaca Özgeçmişi:
Bedia Muvahhit, (Emine Bedia) (d. 16 Ocak 1897, Ä°stanbul – ö. 20 Ocak 1994, Ä°stanbul). Tiyatro ve sinema sanatçısı. Türkiye'nin ilk müslüman kadın oyuncusudur.
Kadıköy Terakki Mektebi ve Notre Dame de Sion Lisesi'nde okumuş ve küçük yaşta Fransızca ve Rumca öğrenmiştir. Öğrenimini sürdürürken o yıllarda kurulan Telefon Şirketi'nde çalışan ilk kadınlardan biri oldu. 1921'de Erenköy Kız Lisesi'nde Fransızca öğretmenliğine başladı.
Sanat yaşamı 1908'de başlamış sayılır. Ancak 1914'te yeni kurulan Darülbedayi'ye girdi. İlk filmi, 1923 yılında Muhsin Ertuğrul'un teklifiyle başladığı Halide Edip Adıvar'ın Ateşten Gömlek romanından sinemaya uyarlanan filmdir. Bu filmde canlandırdığı Ayşe karakteri ile Türk sinemasının Neyyire Ertuğrul'la birlikte ilk kadın oyuncularından biri oldu.
1923'te, Ceza Kanunu adlı oyunla sahneye çıkmasıyla tiyatro yaşamı da başlamış oldu. Sanat yaşamı boyunca 200'ün üzerinde oyunda ve sayısız sinema filminde rol aldı. Bedia Muvahhit, 1975 yılında Şehir Tiyatroları'ndan emekli oldu. 1987 yılında Devlet Sanatçısı unvanını aldı.
DoÄŸumunun 113. Ölümünün 16. Yıldönümünde, Türk Kadının Bayrak isimlerinden Bedia Muvahhit’i saygıyla anıyoruz.
|
|
|
|
| Bu Haber 3911 defa okunmuÅŸtur. |
|
|
|
|
