Bazı Türk Telekom emeklilerinden, Türk Telekom'dan 1,2 veya 3. dereceden emekli oldukları halde, Telekom’un, Emniyet Müdürlüğüne,  iş mevzuatına geçtiği tarihteki derecelerini bildirdiği için Yeşil Pasaport (Hususi Damgalı Pasaport)  alamadıkları yolunda şikâyetler alıyorduk.

Bunun üzerine konuyu facebook grubumuzda tartışmaya açtık… İsteyenlerin durumlarını e-posta adresimize bildirebileceklerini belirttik…

Gördük ki, Türk Telekom emeklileri, “bir dokun bin ah işit” misali bu konuda dertli…

Daha önce Yeşil Pasaporta sahip olmalarına karşılık, uzatma için başvurdukları zaman, şartları taşımadığı gerekçesiyle pasaport alamayan arkadaşlar vardı.

Bazı arkadaşlarımız, pasaport için yazı talep ettiklerinde Türk Telekom yetkililerinin, talep eden emeklilere, “siz alamıyorsunuz” diyerek yazı vermekten imtina ettikleri için yazı alamadıklarını, dolayısıyla pasaport almak için başvuruda bile bulunmadıklarını ifade ediyorlardı.

Türk Telekom yetkililerinin olumsuz tavrını belirten bir e-postayı, sizlerle paylaşmak konunun anlaşılabilirliğini anlamak açısından uygun olacak; “Ben de 24.01.2013 Tarihinde 1.derecenin 4.kademesinden emekli oldum.15.10.2000 yılında iş kanuna tabi personel statüsüne geçtim.Bu tarihte 4.derecenin 1.kademesindeydim.Yeşil pasaport kanunda araştırdığıma göre özelleşme tarihi yazıyor.Bizim Türk Telekomun Özelleştiği tarih 12.05.2006 yani satışın olduğu tarih bu.Ben bu tarihte 2.derecenin 2.kademesindeydim.Fakat maalesef iş mevzuatına geçişi baz alıyorlar.Hatta başvuru için gittiğimde polisler derecemi görünce benden kurumundan yazı getir dediler.İnanın Yazıyı almak için en az on defa ……. Telekoma en az 10 defa da emekli olduğum …… Telekomu aradım.O kadar kötü muamele gördüm ki sinirimden ağladım.Yapılan muamele çok incitici onur kırıcıydı……’ da ki …… bey birlikte çalıştığım arkadaşım olmakla birlikte çok onurumu kırıcı sözler sarfetti en son …..  Başmüdürüne çıktım nihayet bana derecerimi bildiren yazı verildi .Yazıyı Pasaport şubeye götürdüm onlarda Ankara yı aradılar Fakat sonuç olumsuz oldu.Ben burada büyük bir haksızlık yapıldığına inanıyorum.İlgilenirseniz çok sevineceğim Teşekkürler. H.T“

Pasaportunu mahkeme kararıyla alanlar olduğu ifade edenler vardı… Olumlu karaların temyizden bozulduğunu söyleyenler vardı…

Türk Telekom yetkililerinin “Sözleşmeli” çalıştığı için pasaport alamayacağını söylemesi üzerine talepte bulunmayanlar vardı.

Bundan sonra konuyla ilgili mevzuatı araştırdık;

Yeşil Pasaport (Hususi Damgalı Pasaport  5682 Sayılı Pasaport Kanununda düzenlenmiş.

Kanun Metni şöyle;

“Madde 14 – A) (Değişik: 28/5/1988 - 3463/2 md.) Hususi damgalı pasaportlar; (Değişik birinci fıkra: 22/8/1989 - KHK - 378/1 md.) Türkiye Büyük Millet Meclisi eski üyeleri, eski bakanlar ile birinci, ikinci ve üçüncü derece kadrolarda bulunan veya bu kadrolar karşılık gösterilmek veya T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilip emekli kesenekleri bu derecelerden kesilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan Devlet memurları ve diğer kamu görevlileri ile birinci derece kadro ile emekliliğe hak kazanmış olan belediye başkanlarına; diplomatik pasaport verilmesini gerektiren vazifelerden başka herhangi bir resmi vazife ile veya kendi hesaplarına yabancı ülkelere gittikleri zaman verilir. (Ek cümle: 19/10/2005 - 5411/168 md.) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu ve Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Kurulu üyeleri için, T.C. Emekli Sandığı ile ilgilendirilme ve emekli keseneklerinin bu derecelerden kesilmesi şartı aranmaz.(2)

Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu nevi pasaport verilir.

(Değişik: 3/3/1993-3868/1 md.) (…) (3) il ve ilçe belediye başkanlarına, görevleri süresince hususi damgalı pasaport verilir. (3)

Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı nevi pasaport verilir. Hususi damgalı pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise ayrı neviden pasaport verilmesi mümkündür.

(Değişik paragraf: 23/7/2010-6009/58 md.) Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların ergin olmayan veya ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan öğrenimi devam eden çocuklarına 25 yaşının ikmaline kadar, yine ergin olsalar dahi yanlarında yaşayıp evli bulunmayan ve iş sahibi olmayan, aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal engellerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği sağlık kurulu raporu ile belgelenen çocuklarına da hususi damgalı pasaport verilir. (1)

………..

C) (Değişik: 19/6/1984 - KHK - 240; Değiştirilerek kabul: 7/11/1984 - 3073/4 md.) Hususi ve Hizmet Damgalı Pasaportlar: Talep edenin mensup bulunduğu makamın yetkili amirinin başvurusu üzerine İçişleri Bakanlığınca verilir, Bu nev'i pasaportlar aynı şart dahilinde İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine, Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de verilebilir. Yukarıdaki "A" ve "B" bendlerinde yazılı eşlere ve çocuklara hususi veya hizmet damgalı pasaport verilmesi veya çocukların refakat hanesine kaydı için de aynı yazılı başvuruya lüzum vardır. Emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanların hususi damgalı pasaport alabilmeleri için durumlarını gösteren belgelerle, doğrudan İçişleri Bakanlığına müracaat etmeleri lazımdır. (Değişik: 28/5/1988 - 3463/2 md.) (Değişik birinci cümle: 23/7/2010-6009/58 md.) Hususi damgalı pasaportlar altı aydan az olmamak kaydıyla İçişleri Bakanlığınca belirlenecek sürelerde; hizmet damgalı pasaportlar altı aydan az olmamak kaydıyla pasaport sahibinin görevinin müddetine göre İçişleri Bakanlığınca tespit edilecek süre için geçerli olmak üzere tanzim edilir.Bu pasaportlardan süresi bitenlerin, bu bendin birinci fıkrasında yazılı başvuru, İçişleri Bakanlığının muvafakatı ve Dışişleri Bakanlığının vereceği talimat üzerine Türkiye Cumhuriyeti büyükelçilik ve elçiliklerince de aynı müddetler için beşer defa uzatılması mümkündür. Bu pasaportların sahiplerinin ve varsa refakat hanesine kayıtlı bulunanların birer fotoğraflarının pasaportlarına yapıştırılması lazımdır.”

Konuyla ilgili olarak, yayınlanmış bir yönetmelik olup olmadığını araştırdık. Resmi Gazetede yayınlanmış bir yönetmelik tespit edemedik.

Ancak, Emniyet Müdürlüklerinin Pasaport verilme şartlarını gösteren sayfaları incelendiğinde, Emniyet Müdürlüklerinin bilgilendirme sayfalarının farklı olduğu, Sivas ve Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüklerinin sayfalarında Türk Telekom çalışanları ile ilgili bir açıklama bulunmasına karşılık diğer illerin sayfalarında Türk Telekom çalışanları ile ilgili bir açıklama bulunmadığı görülmüştür.

Sivas ve Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüklerinin “Kimler Hususi Pasaport Alabilir” başlıklı sayfasında aşağıdaki açıklama yer almaktadır.

“1- TBMM Eski Üyeleri ve Eski Bakanlar,

2- Kadro derecesi 1,2 ve 3. derece olarak çalışan ve bu derecelerde çalışmakta iken EMEKLİ olan devlet memurları.

3- 1.2. ve 3. derece kadro karşılığı çalışan ve bu derecelerde sözleşmeli olarak çalışmakta iken EMEKLİ olan devlet memurları.

4- Kadro karşılığı olmaksızın çalışıp emekli kesenekleri 1,2 ve 3. derece üzerinden kesilerek T.C. Emekli Sandığına yatırılan çalışanlar ile bu durumda çalışırken EMEKLİ olan sözleşmeli devlet memurları

5- Görevleri Süresince İl, İlçe ve 1. Kademe Belde Belediye Başkanları

6- Özelleştirme kapsam ve programına alınan/özelleştirilen T.C. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Emlak Bankası çalışanlarından;

· Özelleştirilmeden önce hususi pasaport alma hakkını elde etmiş bulunmak,

· Kuruluş sermaye payının en az %51’i devlete ait kamu kuruluşu olmak,

· Sosyal Güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığına bağlı olmak,

· Kamu görevlisi olmak,

· 4603 Sayılı İş Kanununa tabi olmak şartlarının tamamını taşıyan ve bu şartları taşırken EMEKLİ olan veya ÇEKİLEN personel.

7- Özelleştirilen Türk Telekom Müdürlüğü çalışanlarından;

· Özelleşmeden önce hususi damgalı pasaport alma hakkını elde etmiş bulunmak,

· 4502 sayılı İş Kanununa geçtikten sonra da T.C. Emekli Sandığı ile ilgisi devam etmek,

· Sosyal güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığına bağlı olmakla birlikte emekli keseneklerinin 1. 2. veya 3. derecelerden herhangi birinde olması.

· Toplu iş sözleşmesine taraf olmamak

· Kapsam dışı Personel statüsünde çalışması şartlarının tamamını taşıyan veya bu şartları taşırken emeklilik/çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılanlar.

8- Yukarıdaki 1,2,3,4,5,6 ve 7. maddede belirtilen şartları taşıyanların eşlerine, reşit olmayan çocuklarına ve evli bulunmayan, iş sahibi olmayan öğrenimine devam eden kız ve erkek çocuklarına (Açık Öğretim Lisesi, Açık Öğretim Fakültesi dâhil öğrenim gördükleri okuldan öğrenci olduğunu belgelemek şartı ile) 25 yaşını dolduruncaya kadar Hususi Damgalı Pasaport düzenlenmektedir.

9- 18 yaşını doldurmuş olsa dahi evli bulunmayan, iş sahibi olmayan aynı zamanda bedensel, zihinsel veya ruhsal özürlerinden en az biri nedeniyle sürekli bakıma muhtaç durumda olduğu resmi sağlık kurumlarının düzenlediği (tam teşekküllü Devlet Hastanesinden alacakları) sağlık kurulu raporu ile belgelenen hak sahibinin çocuklarına yaş sınırı olmaksızın Hususi Damgalı Pasaport düzenlenmektedir.

10- Hususi Pasaportlar 5 yıllık süreyle verilir. İl, İlçe ve 1. Kademe Belde Belediye Başkanlarına ise görevleri süresince hususi pasaport tanzim edilir.”

Bir Emniyet Müdürlüğü bu açıklamaları kendiliğinden koyamayacağına göre, muhtemelen Emniyet Genel Müdürlüğünün konuya ilişkin bit tebliği olduğu düşünülmektedir.

Pasaport Kanunun hükümleri ile Sivas ve Kahramanmaraş Emniyet Müdürlüklerinin yukarıdaki açıklamaları bir bütün olarak değerlendirildiğinde;

Sosyal güvenlik yönünden T.C. Emekli Sandığına bağlı olmakla birlikte emekli keseneklerinin 1. 2. veya 3. derecelerden herhangi birinden kesilen, lise ve üzeri eğitim yapmış olmak ve özelleştirmeden önce Hususi Pasaport almak şartıyla;

Kapsam dışı personelin gerek emeklilerinin gerek çalışanlarının tamamının,

Özelleştirmeden önce emekli olanlardan; 233 veya 399 sayılı KHK’ler gereğince Sözleşmeli çalışanların ve Asli Sürekli personelin,

Kapsam içi personelden de, toplu sözleşmeye taraf olmadan önce (Kapsam içi statüye geçmeden) 1. 2. veya 3. Derecelere gelmiş olanların,

Hususi (Yeşil) Pasaport alabilecekleri,

Kapsam içine geçtikten sonra 1., 2. veya 3. Dereceye gelenlerin Hususi (Yeşil) Pasaport alamayacakları,

Anlaşılmaktadır.

Telekomcular Derneği olarak; PTT ve Türk Telekom’da yıllarca çalıştıktan sonra Türk Telekom’dan emekli olan arkadaşlarımıza güçlük çıkarılmasını, dilekçelerine keyfi olarak cevap verilmemesini anlayamadığımız ifade etmek istiyoruz.

Türk Telekom Yöneticilerinden; bu hususu önemle rica ediyoruz.

Unutmayın, bugün onlara yarın size…