Prof.Dr.Haluk GERAY

Alternatif BiliÅŸim DerneÄŸi, Türkiye’de internetin 19’uncu yılına girmiÅŸ olması dolayısıyla “Türkiye’de Ä°nternet’in Durumu” baÅŸlıklı raporunu yayımladı. Rapor, 16 Nisan 2012’de internetin fotoÄŸrafını içeriyor.

Ä°nternet ülkemize gireli neredeyse 20 yıl olmuÅŸ durumda. Acaba internet eriÅŸimi toplumun ne kadarına eriÅŸmiÅŸ durumda? Alternatif BiliÅŸim DerneÄŸi’nin raporu 2011 Nisan ayında gerçekleÅŸtirilen Hanehalkı BiliÅŸim Teknolojileri Kullanım AraÅŸtırması’na dayanarak bu soruyu yanıtlıyor. Türkiye Ä°statistik Kurumu (TÜÄ°K) araÅŸtırmasına göre Türkiye genelinde hanelerin yüzde 42,9’u internete eriÅŸebiliyor. Bu oranın 2010 yılının aynı ayında  yüzde 41,6 olduÄŸunu hatırlatalım.
***
GeçmiÅŸ 19 yılın muhasebesini yapmak için biraz daha geriye gidelim. Türkiye’de internet verilerine iliÅŸkin ilk araÅŸtırmalar TÜBÄ°TAK tarafından yapıldı. Çünkü o zamanlar Devlet Ä°statistik Kurumu ölçüm yapmıyordu. Ä°nternet eriÅŸimi 1997 yılında yüzde 1,2’den 2000 yılında 6,9’a yükselmiÅŸti. Demek ki 1997 yılından bu yana kabaca 36 kat artmış durumda eriÅŸim düzeyi. Bu oranlar Türkiye’de sayısal uçurum olarak tanımlanan eriÅŸebilenler ve eriÅŸemeyenler arasındaki farkın kapanmakta olduÄŸunu gösteriyor. Son iki yılın göstergeleri dikkate alındığında bu kapanma eÄŸiliminin oldukça yavaÅŸ ilerlemekte olacağı ortaya çıkıyor. 
EriÅŸim uçurumu kent ve kır arasında da devam ediyor. Kentlerde hanelerin yüzde 51’I eriÅŸebilirken, kırsal kesimde sadece yüzde 22,7 oranında bir eriÅŸim düzeyi sözkonusu. Bilgisayar ve Ä°nternet kullanımında kadın-erkek ve kent-kır arasındaki sayısal uçurum devam etmektedir. Ä°nternet kullanım oranları 16-74 yaÅŸ grubundaki erkeklerde  yüzde 54,9 düzeyinde iken kadınlarda  yüzde35,3’tür. 
***
Yaklaşık 20 yıldaki ilerleme yeterli mi? Gene devlet belgelerini kullanarak yanıtlayalım. UlaÅŸtırma Bakanlığı’nın Türkiye Ulusal Enformasyon Anaplanı Sonuç Raporu (1999) belgesine bakarsak, Türkiye’nin hedefinin en geç 2010 yılında tüm hanelere internet eriÅŸimini götürmek olduÄŸunu görebiliriz (sayfa 25). 2010 gelmiÅŸ geçmiÅŸ, bizim eriÅŸim oranımız hedefin yarısına bile eriÅŸmemiÅŸ.

Alternatif BiliÅŸim DerneÄŸi, sayısal uçurum kapatılması için ilköÄŸretim düzeyinden baÅŸlayarak müfredata saÄŸlıklı biliÅŸim teknolojileri kullanımı konusunda pedagojik ve analitik temelli içerik saÄŸlanmasını öneriyor. Derslerde verilecek içeriÄŸin de uzmanlarca oluÅŸturulmasını savunuyor. Hiç kuÅŸkusuz bu öneri yerinde bir öneridir. Genel olarak kullanım yeteneÄŸi olarak kavramsallaÅŸtırabileceÄŸimiz süreç için bilgilendirme ve farkındalık çalışmalarının yürütülmesi eriÅŸim uçurumunun kapatılmasına da yardımcı olur. Ancak eriÅŸim uçurumunun kapanmasında tek önerinin bu olması yetersiz kalıyor.

Bakalım 1999 yılındaki UlaÅŸtırma Bakanlığı TUENA belgesi bu konuda ne diyor. YaygınlaÅŸtırmanın saÄŸlanması için TUENA belgesi öncelikle geleceÄŸin haberleÅŸme altyapısı olan internete eriÅŸim için önemli ölçü olan bilgisayar sahipliÄŸinin toplum içinde dağılımının dengesiz olduÄŸuna dikkat çekerek, geleceÄŸin toplumunun geniÅŸ kesimleri dışlamaması için öncelikle alım gücünü yükseltecek uygun ekonomi ve toplum politikalarının seçilmesini vurguladıktan sonra daha özgün bazı önerilerde bulunuyor.

Kaynak: Birgün gazetesi